Severino Tiberio Alonso de Ávila

Outro gran personaxe nado en Viana do Bolo

O pintor e político Severino Tiberio Alonso de Ávila é considerado polo seu biógrafo, o historiador Manuel Carrete, "un filántropo, amante de Galicia e unha das figuras máis transcendentais da diáspora galega". Naceu en Viana do Bolo en 1843 e alí trascurrió a súa infancia e mocidade ata que se trasladou a Madrid para iniciar estudos de farmacia. Xa na capital preséntase a un concurso da Deputación de Ourense e consegue unha bolsa para estudar pintura na Academia de San Fernando. Así, comeza a cultivar a súa vocación verdadeira, a pintura, e mesmo realiza un retrato do rei Amadeo de Saboya.

                                          

Co advenimiento da Primeira República, Tiberio Ávila regresa a Viana do Bolo e inicia a súa carreira política. Obtén un acta de deputado nas Cortes republicanas pola circunscrición de Valdeorras, cargo que exercerá durante case un ano e desde o que loitará pola modernización de Galicia. A súa achega máis controvertida á política do momento foi a posta en marcha da primeira campaña para a eliminación da chamada "festa nacional". "A repercusión da súa proposta parlamentaria foi tal que, nas prazas, cando algún toureiro facíao mal, desde as bancadas gritábaselle: "Maleta! Se ti non o fas mellor, chamamos a Don Tiberio!", sinala Carrete. Ávila foi vítima de feroces críticas por parte dos amantes do toureo e foi obxecto de numerosas caricaturas na prensa da época por pintar unha colección de cadros na que parodiaba o que chamaba a "festa irracional".

Tras a caída da República, e coa restauración borbónica, Tiberio Ávila consegue unha praza de profesor de Anatomía e Fisioloxía na Escola Superior de Belas Artes e Industria de Barcelona. Entre os seus alumnos figuraba nin máis nin menos que o despois ilustre Pablo Picasso. "Na maior parte das biografías do pintor aparece a figura do seu profesor Don Tiberio de quen, ao parecer, gardou un grato recordo", afirma Manuel Carrete. Para o historiador, os estudos anatómicos impartidos por Ávila desde a escola barcelonesa exerceron influxo no primeiro Picasso.


Desde Barcelona a actividade de Tiberio Ávila con respecto á súa Galicia natal foi incesante. "Estrañaba a súa terra e levaba o nome de Viana do Bolo por onde ía", declara Carrete. Na capital catalá, contribúe á creación do Centro Galego o 7 de abril de 1892. E en 1917 inicia unha campaña para obter donativos entre a emigración galega en Cataluña e recada un millón de pesetas da época. O seu obxectivo era dedicar aquel diñeiro á modernización da agricultura de Galicia no momento de maior auxe do agrarismo. Xunto a Benigno García Neira, entón presidente do Colexio de Veterinarios de Barcelona, inician unha serie de estudos para os que contan co veterinario catalán Juan Rof Codina, creador da Gran Clínica Veterinaria de Lugo, a primeira clínica profesional de Galicia. "Entre os tres lograron purificar unha especie de vaca propia, a loura galega", sinala Carrete.

Nos vindieros anos, loitou xunto a outros ilustres emigrantes galegos afincados na capital catalá por unir Galicia con Barcelona por ferrocarril, co fin de abrir o mercado catalán ao vacún galego. Tamén tentou dotar de material ás escolas laicas da comarca de Valdeorras mediante o envío de lotes de libros. Falece en Barcelona en 1932.

                                           

O Concello de Barcelona dedico un xardín no seu nome no distrito de Nou Barris, Viana do Bolo sumouse a este recoñecemento e erigio un museo ao seu fillo ilustre na torre medieval da localidade. No recinto, o visitante poderá contemplar algúns dos seus cadros e gravados, manuscritos procedentes da súa biblioteca e obxectos persoais do pintor e político. Pola súa banda, o historiador Manuel Carrete, catalán fillo de emigrantes galegos, segue investigando para verter luz sobre a vida e obra de Ávila. Está a tentar comprobar se un bosquexo que se conserva no Museo Picasso de Barcelona do cadro A Caridade pode ser en realidade do pintor galego. "O bosquexo coincide case á perfección con algúns debuxos dun libro sobre anatomía do profesor Don Tiberio".