O Carro

Hoxe estaba no computador incluíndo artigos na revista, cando mire pola xanela e enfronte vin un carro.
Se un carro, non podedes imaxinar a cantidade de imaxes, sons, cheiros e sabores que viñeron á miña mente. Transpórteme por un instante á miña infancia.
A sega da herba, o seu forte e sutil cheiro cando se cortaba coa guadaña, cando se esparcía para que se secase e para ir recollela esa viaxe no carro subido no con curmáns e mais nenos.
Como se cargaba o carro coa herba e despois como se atreixaba e cando o descargaban que tiñamos que ir todos os nenos a pisar a herba, que risas, que esmorga, por iso ao contrario que a mocidade de agora eu nunca e devandito papas abúrrome.
En homenaxe a este recordo e para non aburrirvos cos meus recordos déixovos un articulo que e atopado coas partes que conforman un carro e un vídeo onde explica un pouco os traballos de outrora e ese son tan peculiar e marabilloso do carro ao pasar


Partes dun carro Galego

O carro galego está constituído por dous conxuntos claramente diferenciados, o chedeiro que é a plataforma na que se deposita a carga, e o rodado formado polo eixo e as rodas. A continuación descríbense brevemente as pezas máis importantes do chedeiro e do rodado.


CHEDEIRO
Chedas: son os traveseiros que dan forma ao carro e sobre os que se arman as restantes pezas do chedeiro. A súa constitución varía dunhas zonas a outras dando lugar a diferentes tipos de carros.



Cabezalla: parte dianteira do carro na que van incluídas as chavellas que serven para amarrar o xugo. Nalgúns tipos de carro a cabezalla é independente das chedas, noutros forma parte da mesma peza.



Cadeas: son as travesas que unen as dúas chedas conformando, xunto con elas, a estrutura do chedeiro. O seu número pode variar dependendo da lonxitude e a robustez do carro.



Latas: a estrutura formada polas chedas e as cadeas vai cuberta por unhas táboas, chamadas latas, que forman o piso do carro.



Chumaceras: están na parte inferior do chedeiro, ancoradas nas chedas. Son os conxuntos de pezas que serven de apoio e guía ao eixo. Cada unha delas está constituída polo cloucón, as treitoras e a apeladoira.



RODADO
Rodas: son moi robustas, están formadas por tres pezas de madeira e reforzadas por pezas de ferro. Van unidas ao eixo cun axuste con forma de tronco de pirámide cadrada e viran xunto con el.




Eixo: está constituído por unha soa peza, por ser móbil é un dos elementos diferenciadores do carro con respecto a outros sistemas de transporte. Debe ser moi robusto e resistente ao desgaste. É o responsable do cantar característico dos carros

Materiais

.Houbo unha época na que o carro estaba construído integramente en madeira, non tiña pezas metálicas. Mesmo hai referencias, cando se empezaron a incorporar os herrajes ao carro, de que había rivalidade entre os máis puristas, que defendían o carro construído totalmente de madeira, fronte aos que incorporaban ferro 
É un feito que a incorporación do ferro ao carro, para cravos, chantois, gardamontes ou gatas dá cabezalla, veu mellorar o seu funcionamento, facéndoo máis resistente e duradeiro e quedando mellor adaptado para determinados terreos moi difíciles. O ferro fixo que se espaciaran máis as tarefas de mantemento, como cambios ou reparación de rodas, e que o carro tivese unha vida máis longa.
Dependendo da zona as madeiras utilizadas na construción do carro podían variar. Na relación adxunta recóllense as máis utilizadas en Galicia para cada unha das pezas principais do carro.

• Chumaceiras: aliso y abedul.
• Treitoiras y apeladoiras: roble.
• Eje: fresno, aliso, abedul y roble.
• Rodas: roble.
• Chedas y cabezalla: roble.
• Cadeas: roble.
• Chavellas: roble y sauce.
• Latas: castaño, abedul y roble.

Manuel Doallo